Onze samenleving staat onder druk. Steeds meer mensen voelen zich opgejaagd en worden geleefd door impulsen van buitenaf. We hebben nauwelijks nog tijd om even stil te staan, waardoor we verwijderd raken van onszelf en van elkaar.

Theatergezelschap Schweigman& is ervan overtuigd dat we meer moeten vertrouwen op de kracht en wijsheid van ons lichaam en de intuïtie. In de verbinding met onszelf en de ander scheppen we ruimte voor de verbeelding en de diepere lagen voorbij de waan van alledag. We stimuleren de verwondering en de kwetsbaarheid, en raken daarmee aan het menselijke dat ons bindt.

Met onze voorstellingen, installaties en workshops werk bieden we een totaalervaring, waarin je als bezoeker je lichaam en zintuigen anders en intensief ervaart. We creëren een onalledaagse tijd en ruimte waarin we de zintuigen zachtmoedig ontregelen en we je verleiden om zekerheden los te laten. We spelen een spel met de waarneming en gooien bestaande verwachtingen overhoop. De verwondering krijgt vrij spel, waarna je weer met een open en verscherpte blik terug de wereld instapt.

De ervaring is voor iedereen anders, maar zoals een journalist ooit schreef: “zelfs de stugste toeschouwer wordt geraakt.”

De werkwijze van Schweigman&
Schweigman& heeft binnen de podiumkunsten een unieke werkwijze ontwikkeld waarbij spelen met de lichamelijke en intuïtieve ervaring van fenomenen het uitgangspunt vormt. De dramaturgie van de beleving van de toeschouwer staat centraal, niet gebonden aan een verhaal op een podium, maar benaderd vanuit de sensorische reis die de bezoeker doormaakt.

Artistiek leider Boukje Schweigman:

“Bij het maken van een voorstelling verdiepen we ons in een (natuurkundig) fenomeen: aarde, de ronddraaiende beweging, drijven, kleur, vallen. We tasten het af en gaan ermee aan de slag in improvisaties. Vervolgens nemen we afstand en analyseren we wat het materiaal bij ons oproept, welke scènes kunnen ontstaan. Dit proces herhalen we en zo dringen we langzaam door tot de kern, laag voor laag, om te ontdekken welke wijsheid zich aandient. De beleving van de toeschouwer is leidend. Hoe komt de bezoeker binnen? Hoe ontregelen we de bezoeker zodat vooropgezette ideeën kunnen worden losgelaten? Waar plaatsen we ons publiek? Hoe leiden we het publiek weer naar buiten? We stellen heel duidelijke kaders. Een doordachte compositie van plaatsing, beeld en geluid, waarbinnen de toeschouwer alle ruimte krijgt voor de eigen verbeelding. Zoveel toeschouwers, zoveel verhalen.”

we hoeven geen wonderen te creëren, enkel de zintuigen te openen voor de wonderen die er al zijn

De & van Schweigman&: we doen het samen
Schweigman& ontwikkelt haar werk in samenwerking met een groep vaste partners – geestverwanten als onder andere Theun Mosk, Cocky Eek en Johannes Bellinkx – en met wisselende kunstenaars uit verschillende disciplines – vandaar de ‘&’. Het initiatief voor een project ontstaat bij Boukje Schweigman maar tijdens het artistieke proces is er veel ruimte voor input vanuit ieders expertise. Scènes ontstaan vanuit improvisaties van de spelers. Mimespelers als Toon Kuijpers en Ibelisse Guardia zijn sinds het eerste uur bij Schweigman& betrokken en hebben een grote bijdrage geleverd aan onze specifieke speelstijl, die nu door een nieuwe generatie verder wordt ontwikkeld. Esmee Thomassen is onze vaste kostuumontwerpster. Componisten en muzikanten gaan vanuit hetzelfde thema hun eigen zoektocht aan. Technici en productie gaan tot het uiterste om het onmogelijke mogelijk te maken. Bekijk de voorstellingen voor alle medewerkers en partners.

Schweigman& is al meerdere keren onderscheiden met prijzen en speelt in Nederland en internationaal in: Australië, België, Bolivia, China, Denemarken, Duitsland, Engeland, Iran, Jordanië, Libanon en Zwitserland. Het gezelschap maakt jaarlijks één nieuwe productie, voor de theaterzaal of op locatie, en houdt de meeste voorstellingen nog een aantal jaar op het repertoire.

Schweigman& is een stichting, en werkt vanuit Vechtclub XL.

Het lichaam als instrument

Vanaf de achttiende eeuw is de ratio in de westerse wereld steeds meer de drager geworden van het ‘ware weten’. Kennis uit lichaamssensaties of emoties werd door Descartes verdacht gemaakt wegens niet-objectief: ‘Ik denk, dus ik besta’. In de filosofie heeft deze overmacht van de ratio geleid tot een tegenbeweging: de fenomenologie. In de ogen van fenomenologen als Edmond Husserl (1859-1938) en Maurice Merleau-Ponty (1908-1961) is niet ons verstand, maar juist onze zintuiglijke ervaring de eerste bron van kennen en weten over onszelf en de wereld waarin wij ons begeven. Daarmee nemen deze filosofen geen afstand van het rationalisme of de wetenschap, maar bieden zij een onmisbare toevoeging voor volledigheid van begrip over de wereld waarin wij leven. Boukje Schweigman ontdekte in deze filosofische stroming, en met name in Merleau-Ponty’s De fenomenologie van de waarneming (1945), een theoretische herkenning voor het werk zoals zij dat al jarenlang benaderde.

Naast de productie van voorstellingen heeft Schweigman& de ambitie om hét expertise- en ontmoetingscentrum voor de fenomenologische benadering binnen de podiumkunsten te zijn. Daartoe worden naast voorstellingen ook onderzoeksprojecten, workshops en lezingen georganiseerd en biedt het gezelschap een podium aan talentvolle makers.

Achtergrondartikelen

De uitnodiging van Boukje Schweigman

donderdag 1 februari 2007 — Bas van Peijpe

Al enkele jaren maakt de jonge theatermaker Boukje Schweigman de ene intrigerende voorstelling na de andere. Tijd voor een overzicht van haar werk en een poging haar stijl te analyseren. En waarom neemt haar werk zo’n bijzondere plaats in binnen het huidige Nederlandse theaterlandschap? Is dat omdat de voorstellingen kleine uitnodigingen zijn aan de bezoeker om zichzelf en de wereld om ons heen te ervaren op een manier die in het dagelijks leven lijkt te zijn zoekgeraakt?

experimenteren en transformeren

dinsdag 10 februari 2009 — Bas van Peijpe / Theaterschrift Lucifer

Het ervaringstheater heeft inmiddels een volwaardige plaats in het theaterlandschap ingenomen. Een terugkerende observatie in recensies en andere teksten over voorstellingen die met deze term worden aangeduid is dat ze de bezoeker aan het denken zetten over zaken die in het dagelijks leven vanzelfsprekend lijken. Maar zijn de werking en het belang van deze theatervorm daarmee uitputtend beschreven? Bas van Peijpe vermoedt dat er meer aan de hand is en dat 'aan het denken zetten' niet altijd het voornaamste doel is. Hij ziet in het ervaringstheater een volgende stap in een lange traditie waarin het theater fungeert als model en proeftuin voor de werkelijkheid"

Wiek, kiep, hoek, draai

zaterdag 8 november 2025 — Annemiek van Grondel / Creatie

Voeten in de aarde, voelhoorns naar de hemel. De ruimte verkennen met een lenig lichaam en een speelse geest. Boukje Schweigman (1974) maakt theatervoorstellingen die het publiek ademloos ondergaat en waarin het ook vaak participeert.'Het is mijn grote uitdaging om de Nederlander uit dat hoofd te halen'

Levensdrift en vergankelijkheid

zaterdag 8 november 2025 — Simon van den Berg

Op zoek naar de kern van het werk van Boukje Schweigman